4.3 Reserves en voorzieningen

Reserves en voorzieningen zijn van belang voor de financiële stabiliteit van de gemeente. Reserves worden daarbij aangehouden als buffer en om beleidsdoelen te financieren; voorzieningen zijn bestemd voor toekomstige verplichtingen en risico’s waarvan de omvang of het moment van optreden al voorzienbaar is.
Het is daarom belangrijk dat er sprake is van een goed inzicht in de reserves en voorzieningen en van een goede kaderstelling ten aanzien van reserves en voorzieningen. Het inzicht wordt verschaft via de P&C cyclus, o.a. in de Kadernota, begroting en de jaarstukken.
Het beleidskader is de nota reserves en voorzieningen gemeente Aalsmeer 2023, die vastgesteld is op 8 juni 2023.

Het eigen vermogen van de gemeente bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de jaarrekening. De reserves worden onderscheiden naar de algemene reserve en bestemmingsreserves.

Reservepositie
De totale reservepositie wordt per 1 januari 2026 geraamd op € 100,5 miljoen. Deze is te onderscheiden in algemene reserves van € 39,8 miljoen en bestemmingsreserves van € 60,7 miljoen. Aan het eind van dit hoofdstuk is het verloop van de reserve positie 2026-2029 weergegeven.

Algemene reserves
De algemene reserve bestaat uit middelen die niet aan een specifieke bestemming zijn gekoppeld. De mutatie in 2026 betreft behalve de mutatie van het geprognosticeerde resultaat ook de onttrekking aan de algemene reserve ten behoeve van de uitvoering van het College Uitvoeringsprogramma (€ 460.000, besluit raad 3 november 2022) en het amendement Schiphol uit de begrotingsraad 2025 (€ 50.000, besluit raad 7 november 2024).

Bestemmingsreserves
Reserves met een bepaalde bestemming zijn bestemmingsreserves. Motieven voor het instellen van bestemmingsreserves zijn onder andere een risicomotief, egalisatiemotief of spaarmotief.  

De grootste reserves qua omvang per 1 januari 2026 zijn:

• Reserve onderhoud/instandhouding onbebouwde buitenruimte € 21,5 miljoen
• Reserves dekking kapitaallasten UP groen, water en recreatie en verkeer en vervoer € 5,4 miljoen
• Reserve voorlopige winsten grondexploitaties € 6,6 miljoen
• Reserve kapitaallasten gebouwen € 6,1 miljoen
• Reserve dekking kapitaallasten verkeer en vervoer € 6,4 miljoen

De reserve onderhoud/instandhouding onbebouwde buitenruimte is ingesteld om schommelingen en
faseringen in de besteding van de beschikbare middelen voor het Meerjarenprojectplan Buitenruimte op te vangen. Er vindt een structurele dotatie plaats.

De reserve dekking kapitaallasten UP groen, water en recreatie en verkeer en vervoer zijn bestemd voor dekking van afschrijvingslasten van investeringen met maatschappelijk nut uit het oude
meerjarenprojectenplan buitenruimte (verkeer en vervoer en groen, water, recreatie).  

De reserve voorlopige winsten grondexploitatie is bestemd voor het reserveren van voorlopige winsten uit grondexploitaties tot het moment dat de grondexploitatie wordt afgesloten en de winst toegevoegd kan worden aan de algemene reserve.

De reserve kapitaallasten gebouwen is bestemd voor dekking van afschrijvingslasten van investeringen in gemeentelijke gebouwen (o.a. raadhuis Aalsmeer).

De reserve dekking kapitaallasten verkeer en vervoer is bestemd voor dekking van afschrijvingslasten van investeringen in verkeer en vervoer.

Voorzieningen
Voorzieningen zijn afgesplitste delen van het vermogen in verband met verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten, maar ook voor verplichtingen en verliezen waarvan de omvang onzeker is.  

De grootste voorzieningen qua omvang per 1 januari 2026 zijn:

• Voorziening afvalstoffenheffing € 2,3 miljoen
• Voorziening vervanging riolering € 2,0 miljoen
• Voorziening facilitaire projecten € 1,2 miljoen
• Voorziening uitgifte graven € 0,9 miljoen

In de paragraaf lokale heffingen is ingegaan op de door het Rijk aangekondigde belastingverhoging op de afvalverwerking. Om die reden is de voorziening afvalstoffenheffing in het tariefvoorstel zodanig bepaald dat de voorziening voldoende buffer biedt om een deze kostenstijging met effect op het tarief af te kunnen toppen.
In dezelfde paragraaf is eveneens toegelicht dat in 2026 het gemeentelijke rioleringsplan wordt geactualiseerd. De minimale omvang van de egalisatievoorziening rioolheffing en de vervanging riolering wordt daarbij betrokken.

De voorziening voor facilitaire projecten is gevormd ter afdekking van verwachte verliezen op facilitaire projecten. Een toelichting op de mutaties is onderdeel van de jaarstukken op basis van de actualisatie van het MPG.

De gemeente ontvangt jaarlijks afkoopbedragen voor de verlenging van het grafrecht. De ontvangen afkoopsommen vormen een verplichting aan degene die de afkoopsom heeft betaald en moet door de gemeente aan het beheer worden besteed. De ontvangen bijdragen van derden voor afgekochte contracten worden gestort in de voorziening. Vrijval van de voorzieningen vindt plaats conform de looptijd van de contracten voor het jaarlijks beheer van de begraafplaats.

Voor de volgende voorzieningen geldt dat een eventuele mutatie jaarlijks bij het opstellen van de jaarstukken wordt bepaald:

• Dubieuze debiteuren
• Greenpark BV
• Spaarverlof

In onderstaande tabellen is de ontwikkeling meerjarig saldo van de reserves en voorzieningen opgenomen.

Toelichting ontwikkeling meerjarig saldo van de reserves en voorzieningen
Op basis van uitvoeringsplannen en beleidsnota’s is een raming gemaakt van het verloop van de
bestemmingsreserves en voorzieningen. Hierna worden de grootste mutaties in de reserves toegelicht.  

Algemene reserve
Het meerjarig begrotingssaldo wordt toegevoegd of onttrokken aan de algemene reserve.

Afschrijvingskosten zwembad
Deze bestemmingsreserve is gevormd om (een gedeelte van) de afschrijvingskosten van het nieuwe zwembad te dekken. Besluitvorming over deze reserve heeft plaatsgevonden op 12 december 2024. Gedurende de bouw van het zwembad wordt naar voortgang van de realisatie de beschikbaar gestelde middelen aan de reserve Dekking kapitaallasten sportaccommodaties.

Reserve onderhoud/instandhouding onbebouwde buitenruimte
Besluitvorming over de meerjarige toevoegingen en onttrekkingen heeft plaatsgevonden in de raadsvergadering van 3 juli 2025 met het besluit over het Meerjarenprojecten plan Buitenruimte (MPP).

Reserve dekking kapitaallasten UP verkeer en vervoer en Reserve dekking kapitaallasten UP Groen, water en recreatie
De afschrijvingslasten van investeringen in de openbare ruimte inzake Uitvoeringsplan verkeer en vervoer, groen, water en recreaties worden gedekt door de onttrekking uit de reserve.

Voorlopige winsten grondexploitaties
Uit de notitie van de commissie BBV van maart 2018 volgt dat het verplicht is om winst te nemen op grondexploitaties op basis van de POC-methode (Percentage Of Completion). Hierdoor wordt er al winst genomen op nog niet afgesloten grondexploitaties. Aangezien het hierbij om inschattingen gaat die ook anders kunnen uitpakken, worden voorgeschreven tussentijdse winstnemingen vanuit het voorzichtigheidsbeginsel gestort in de reserve voorlopige winsten grondexploitaties. Nadat een grondexploitatie is afgerond, worden eerder gestorte winstnemingen overgeheveld van de reserve voorlopige winsten grondexploitaties naar de algemene reserve.
Een toelichting op de mutaties is opgenomen in de paragraaf Grondbeleid van deze programmabegroting.

Voor een toelichting op de belangrijkste mutaties in het meerjarig verloop van de voorzieningen wordt verwezen naar de toelichting onder de tabel met het verloop 2026.
De mutatie op de voorziening uitgifte graven is het gevolg van het besluit van de aanleg van de Natuurbegraafplaats, zie de Kadernota 2026.
Het negatieve verloop van de voorziening sportvelden is het gevolg van een nog niet verwerkte éénmalige storting die onderdeel is van de 2e bestuursrapportage 2025.